czy wiesz, że...

• W Polsce w czasie upałów śmiertelność wśród mężczyzn oraz osób po 65-tym r.ż. rośnie o 10 proc., a rozbudowana i pozbawiona zieleni infrastruktura drogowa oraz znajdujące się w mieście samochody mogą podnosić lokalną temperaturę nawet o 6.6°C?

• W centrach polskich miast największym (sięgającym 60% całości) źródłem zanieczyszczeń powietrza jest transport drogowy?

• Samochody odpowiadają za 61 proc. zewnętrznych przyczyn zgonów wśród dzieci wieku 1-14 lat?

dlaczego ten temat jest ważny?

W miastach mamy ograniczone zasoby przestrzeni i dlatego efektywne wykorzystanie tego co mamy jest znaczące w kontekście jakości życia mieszkańców. Niestety nadmierna ilość samochodów w mieście, z racji swoich wymiarów, potrzebnej rozbudowanej infrastruktury oraz konieczności wydzielenia parkingów ma destrukcyjny wpływ na tkankę miejską, w szczególności na pieszą przestrzeń mieszkańców miasta. Ilość miejsca potrzebna do obsługi ruchu samochodowego jest nieproporcjonalnie duża w stosunku do innych form poruszania się.  Dlatego inwestycja w zrównoważone formy mobilności, w tym wspieranie ruchu pieszego, ma wiele korzyści:

• Podniesienie jakości życia w obszarach miejskich (atrakcyjna przestrzeń publiczna, poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego, poprawa zdrowia, mniejsze zanieczyszczenie powietrza i ograniczenie emisji hałasu),

• Zmniejszenie korków i poprawa płynności ruchu, oszczędność przestrzeni potrzebnej na parkingi,

• Zwiększenie atrakcyjności miasta dla biznesu i nowych inwestorów,

• Poprawa wydajności i efektywności kosztowej transportu osób i towarów,

• Zwiększenie równości społecznej,

• Lepsza ochrona środowiska oraz przeciwdziałanie skutkom zmian klimatu.

co możemy zrobić?

Tylko miasta oparte na zrównoważonej mobilności będą miastami przyjaznymi dla mieszkańców. Aby to osiągnąć przestrzeń miejską należy projektować z myślą o tym, że: 

• planowanie powinno być skoncentrowane na ludziach, nie na ruchu,

• celami planów powinna być dostępność i jakość życia, nie płynność i prędkość ruchu,

• powinien następować zbilansowany rozwój wszystkich środków transportu,

• planowanie transportu oraz tkanki miejskiej powinno być wpisane w długoterminową strategię rozwoju miasta,

• rozwój infrastruktury powinien odbywać się z partycypacją mieszkańców.

Zrównoważony rozwój pozwala mieszkańcom cieszyć się przestrzenią miejską i pomoże zatrzymać bardzo niekorzystne zjawisko wyludniania się centrów miast i rozrastania się przedmieść. „Rozlewające się” miasta są znacznie kosztowniejsze w utrzymaniu oraz trudniejsze w obsłudze logistycznej, dlatego też ważne jest, aby utrzymać miasto w jak najbardziej zwartej formie.

jakie mamy dowody, że to dobry kierunek?

Gdy władze Kopenhagi zaczynały działać na rzecz zrównoważonych form mobilności z ust mieszkańców padały następujące argumenty: „Jesteśmy Duńczykami, a nie Włochami i nie będziemy przesiadywać w kafejkach pod chmurką, sącząc cappuccino w środku mroźnej zimy”. Dziś wiemy, że Kopenhaga jest topowym przykładem najlepiej funkcjonujących i najbardziej przyjaznych mieszkańcom miast na świecie. Dowody na pozytywne skutki odzyskiwania przestrzeni miejskiej zawłaszczonej przez samochody płyną z całego świata: od Bogoty, przez Paryż, po Seul. Wszędzie tam znajdziemy przykłady ulic niegdyś w całości zajęte przez zaparkowane samochody, które zostały przemienione w dziś pełne życia deptaki, parki lub place zabaw dla dzieci, z korzyścią dla tamtejszych mieszkańców.

fakty i mity

Mit: Bez dojazdu i miejsc parkingowych pod lokalem stracę klientów!

• Piesi i rowerzyści znacznie częściej zatrzymują się w mieście „na kawę” lub w lokalnych sklepach i generują znacznie większe przychody dla śródmiejskich lokali usługowych niż kierowcy samochodów.  

• Na przykładzie wielu wyłączonych z ruchu samochodowego ulic można zaobserwować wzrost atrakcyjności tych miejsc nie tylko dla klientów, ale również nowych przedsiębiorców. 

• Na podstawie badań wyłączania ulic z ruchu samochodowego w Krakowie wiemy, że aż 75% przedsiębiorców nie chciałaby powrotu do stanu poprzedniego. 

Mit: Żeby zwiększyć bezpieczeństwo pieszych postawmy barierki!

• Najważniejszym czynnikiem wpływającym na bezpieczeństwo pieszych jest prędkość samochodów. Obniżenie prędkości z 50 do 30 km/h zmniejsza ryzyko śmiertelnego wypadku o ponad 80%. 

• Barierki, rozdzielenie ruchu pieszego i samochodowego przez przejścia podziemne/nadziemne są głównie utrudnieniami dla pieszych i mają nikły wpływ na ich bezpieczeństwo. Często powodują wręcz efekt odwrotny, gdyż umożliwiają kierowcom poruszanie się z większymi prędkościami po mieście. 

• Nadmierna ilość przeszkód w poruszaniu się może prowokować pieszych do przechodzenia w miejscach niebezpiecznych i zwiększyć ilość wypadków.

Mit: Bogate przedmieścia, bogate miasto!

• Pomimo tego, że na przedmieścia przeważnie wyprowadzają się bogatsi mieszkańcy to często te dzielnice są utrzymywane przez „biedniejsze” centrum miasta.

• Przedmieścia nie generują dużych zysków dla miasta, a „rozlane” po dużym obszarze miasto jest bardzo drogie i trudne w utrzymaniu. 

• Przy rozbudowanych przedmieściach ciężko o dobre alternatywy dla samochodów, dlatego są one znaczącym czynnikiem zwiększającym zakorkowanie miast oraz koszty infrastruktury samochodowej w mieście. 

źródła

• WYTYCZNE OPRACOWANIE I WDROŻENIE PLANU ZRÓWNOWAŻONEJ MOBILNOŚCI MIEJSKIEJ

• The impact of the car restrictions implemented in the city centre on the public space quality

• “Miasto szczęśliwe. Jak zmienić nasze życie, zmieniając nasze miasta” - Montgomery Charles

• „Autoholizm. Jak odstawić samochód w Polskim mieście” – Marta Żakowska

• Dobra mobilność – Od przeszkód do rozwiązań; SUMP – Metropolia GZM

• Dobra mobilność 30/50 - Plan Zrównoważonej Mobilności Miejskiej dla obszaru Związku Gmin i Powiatów Subregionu Centralnego Województwa Śląskiego – Metropolia GZM

przeczytaj pełny tekst analizy